برای قحطی آماده باشید!؛ تصاویر پوستر های تبلیغاتی انقلاب فرهنگی چین
به گزارش وبلاگ منصوری، انقلاب فرهنگی چین یکی از عجیب ترین رویداد های دنیا سیاست در دوران معاصر است. مائو، رئیس حزب کمونیست چین در سال 1966 به نوعی علیه حزب خودش اعلام جنگ کرد. مائو اعلام نمود که ساختار حزب، دولت و جامعۀ چین به طور کلی تحت نفوذ سرمایه داری و بورژوازی قرار گرفته و بنابراین احتیاج به پاکسازی گسترده وجود دارد.
به گزارش وبلاگ منصوری؛ مائو چند سال قبل از آن طرح جهش بزرگ رو به جلو را ارائه نموده بود؛ طرحی که قرار بود اقتصاد چین را توسعه بدهد، اما در عوض به یکی از بزرگترین قحطی های تاریخ بشر منجر شد و مرگ میلیون ها چینی را در پی داشت. در اثر این افتضاح، جایگاه و اعتبار مائو به شدت تضعیف شده بود و او احتیاج داشت که اوضاع را عوض کند. انقلاب فرهنگی ابزار او برای تصفیۀ مخالفان و تثبیت جایگاه خودش به عنوان رهبر و نظریه پرداز اصلی حکومت چین بود.
مائو از جوان ها خواست که به مراکز اصلی نفوذ دشمن حمله نمایند، بقایای ارزش ها و باور های کهنه را از بین ببرند و فلسفه و روحیۀ انقلابی را در همۀ شئونات مختلف جامعه، از سیاست گرفته تا نظام آموزشی و هنر جایگزین آن ها نمایند.
این فراخوان منجر به دوره ای ده ساله و پر از آشوب و وحشت شد که در آن هیچ کس جز خود مائو در حاشیۀ امن قرار نداشت؛ دورانی که تنها مرگ مائو توانست آن را انتها بدهد. در این دوره هر کسی ممکن بود برچسب ضد انقلاب یا ملّاک بخورد؛ برچسبی که برای سر به نیست کردن آدم ها کاملا کفایت می کرد. بسیاری از معلمان مدارس، استادان دانشگاه، اعضای حزب، مقامات دولتی و مردم معمولی در این دوره گرفتار شکنجه و تبعید و یا حتی مرگ شدند. آمار دقیقی دربارۀ کشته های این دوره وجود ندارد، ولی مورخان فکر می نمایند بین پانصدهزار تا دو میلیون نفر در جریان این کارزار جان خود را از دست دادند.
در دوران انقلاب فرهنگی هنرمندانی که همچنان به مضامین و شیوه های سنتی هنر چین پایبند بودند به عنوان ضد انقلاب شناخته می شدند و آثارشان نابود می شد. هنر هم می بایست تبدیل به هنر انقلابی می شد که با ارزش های کمونیستی هماهنگی داشته باشد. یکی از اولین ابزار های هنری که در انقلاب فرهنگی برای تبلیغ ارزش های انقلاب به کار گرفته شد طراحی پوستر بود.
پوستر های تبلیغاتی مربوط به دوران انقلاب فرهنگی سعی داشتند مردم را به پیروی از فلسفه و اندیشۀ مائو ترغیب نمایند و آن را به عنوان تنها راه نجات و رشد کشور معرفی نمایند. در بسیاری از این پوستر ها تصویر کتاب قرمز رنگی به چشم می خورد که عنوانش نقل قول هایی از رئیس مائو بود. در این کتاب گزیدۀ سخنرانی های مائو در باب موضوعات مختلف مثل جوانان، انقلاب، رهبری و هنر و فرهنگ گردآوری شده بود. این کتاب به عنوان تنها راهنمای حقیقی مردم چین در راستا تعالی و پیشرفت معرفی می شد.
از لحاظ هنری، این پوسترها در قالب سبک رئالیسم سوسیالیستی جای می گیرند؛ سبکی که در شوروی شکل گرفته بود و هدفش ارائۀ ارزش های کمونیستی بود. در این سبک، تصویری خوش بینانه، هیجان آور و انگیزه بخش از کار و کارگر، روحیۀ نظامی و نگاه معطوف به آینده ارائه می گردد.
این پوستر ها معمولا همراه با شعار هایی بودند که با خط درشت در زیر آن ها نوشته می شد؛ شعار هایی که مردم را به انواع فعالیت های انقلابی و یاری به فراوری و و مشارکت در تحقق اهداف انقلاب ترغیب می کرد.
در اینجا تصویر تعدادی از این پوستر ها را به همراه شعار های درج شده بر روی آن ها ملاحظه می کنیم.
1. کشاورزی را با استفاده از ابزار های مدرن توسعه بدهید.
2. با تمام توان و از هر نظر خروشچف چینی را نقد کنید (خروشچف چینی لقبی بود که در دوران انقلاب به لیو شائوچی داده شده بود. او تا سال 1968 مقامی رده بالا در حزب کمونیست بود و حتی او را به عنوان جانشین احتمالی مائو تصور می کردند. اما در جریان انقلاب، مائو عملکرد و دیدگاه های او را محکوم کرد. شیائوچی دستگیر شد و در سال 1969 در حصر خانگی از جهان رفت. از نظر مائو، شیائوچی میخواست همان رویکرد سرمایه دارانه ای را در چین پیاده کند که خروشچف در شوروی اجرا نموده بود).
3. دهۀ 1970 را با پیروزی های تازه در عرصۀ فراوری شروع کنید.
4. با فراوری بیشتر ذغال سنگ از ساختار سوسالیستی حمایت کنید.
5. هرگز از تمرین برای نابود کردن دشمن خسته نشوید.
6. روی زمین و زیر آسمان پهناور رشد کنید و قوی باشید.
7. از جنگل ها محافظت کنید.
8. برای قحطی آماده باشید؛ برای مبارزه آماده باشید؛ برای مردم کار کنید. (روابط چین و شوروی پس از مرگ استالین رو به تیرگی نهاده بود؛ علاوه بر آمریکا حالا شوروی هم به لیست دشمنانی اضافه شده بود که احتمال جنگ با آن ها وجود داشت. لزوم آمادگی برای مبارزه و کمبود مواد غذایی مطلبی بود که خود مائو در سال 1965 مطرح نموده بود و در این پوستر مربوط به سال 1970 مورد استفاده قرار گرفته است)
9. اگر طالب رونق و رفاه هستید باید جمعیت را کنترل کنید.
10. دانش بیاموزید؛ کشور را بسازید.
11. الگوی مناسبی برای دیگران باشید؛ با فساد مبارزه کنید.
12. به نسل جوان آموزش بدهید.
13. برای تمرین کردن به دل اقیانوس بزرگ بزنید.
14. بگذارید فلسفۀ مائو قوی ترین سلاح ما باشد.
15. نیرو های حزبی باید با کارگران حشر و نشر داشته باشند (یکی از ایده های مطرح در انقلاب فرهنگی این بود که خیلی وقت ها آدم های تحصیل نموده و مسئولان دولتی باید شیوۀ تفکر صحیح و انقلابی را از مردم عامی و کارگران و کشاورزان سخت کوش بیاموزند).
16. همین حالا آماده شوید.
17. هشیار باشید؛ خیلی هشیار.
18. دشمن متجاوز را نابود کنید.
19. انقلاب را درک کنید؛ فراوری را افزایش بدهید.
20. کارگران صنعت کشتی سازی از داچینگ درس می گیرند (یکی از مضامین تبلیغاتی در دورۀ انقلاب فرهنگی کارزاری بود که به طور کلی توصیه می کرد از فلان چیز یا فلان کس درس بگیرید. در این کارزار تبلیغاتی برخی افراد یا شهر ها به عنوان الگو هایی برای پیروی مردم و کارگران معرفی می شدند. داچینگ منطقه ای سرد و بیابانی بود که در سال 1959 گروهی از حفاران چینی پیروز به کشف و استخراج نفت در آنجا شدند و به همین علت این منطقه به یکی از منابع عایدی چین تبدیل شده بود. این پوستر تبلیغاتی از کارگران سایر صنایع می خواهد که داچینگ را به الگویی برای کار و کوشش تبدیل نمایند)
21. از داژای درس بگیرید؛ محصول بیشتری فراوری کنید. (داژای روستایی بود که دهقانان آن زمین هایشان را با هم متحد کردند و با کار جمعی توانستند علاوه بر جان به در بردن از قحطی بزرگ، فراوری خودشان را هم به مقدار قابل توجهی افزایش بدهند. در تبلیغات دولت چین این حرکت الگویی برای کار کشاورزی بود)
22. از دانگ کانروی درس بگیرید. (دانگ یکی از سربازان ارتش چین بود که در جریان جنگ داخلی این کشور، برای از بین بردن یکی از سنگر های دشمن، مواد منفجره را با خودش به نزدیک سنگر برد و چون جایی برای نصب مواد منفجره وجود نداشت، خودش را همراه با سنگر دشمن منفجر کرد. می گویند او قبل از مرگ فریاد زده بود: زنده باد چین تازه. دانگ یکی از برجسته ترین الگو های فداکاری در تبلیغات دولت چین بود)
23. تمام کشور را در فکر داشته باشید و تمام جهان را پیش چشم.
24. برای کشور سوسیالیستی مان و برای رهبر بزرگمان رئیس مائو افتخارآفرینی کنید.
25. امپریالیسم آمریکا باید از ویتنام جنوبی بیرون رانده گردد.
26. هشیار باشید؛ از سرزمین مادری دفاع کنید.
منبع: فرارو