طرح نظامی مصر برای مداخله در لیبی؛ تلاش برای امتیازگیری سیاسی - وبلاگ منصوری

به گزارش وبلاگ منصوری، خبرنگاران، گروه بین الملل رامین حسین آبادیان: نمایندگان مجلس مصر طی هفته جاری با برگزاری نشستی محرمانه تصمیم خبرساز و جنجال آفرینی را در قبال تحولات لیبی اتخاذ کردند. در همین ارتباط، نمایندگان مصری مجوز اعزام نیرو به لیبی را به عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور این کشور دادند.

در همین ارتباط، رسانه های خبری اعلام کردند: در نشست ویژه ای که برای نخستین بار در تاریخ مجلس جدید مصر به صورت کاملاً محرمانه برگزار شد، کنندگان با مداخله نظامی ارتش این کشور در لیبی موافقت کردند. در این نشست از حضور رسانه ها جلوگیری شد و به کنندگان اجازه همراه داشتن تلفن همراه داده نشد. این در حالی است که پیشتر مجلس لیبی در بنغازی از مصر خواسته بود تا در لیبی دخالت نظامی کند.

واقعیت آن است که تصمیم جدید مصر برای مداخله نظامی در لیبی مسأله عجیبی است، چراکه چندی پیش عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر از طرح جدید قاهره به منظور برون رفت از بحران کنونی لیبی پرده برداشته بود. رئیس جمهور مصر در طرح خود برای لیبی خواستار برقراری آتش بس فراگیر در این کشور شده بود.

در طرح سیاسی قاهره در خصوص لیبی آمده بود: تمام طرف های درگیر در این جنگ با خاموش کردن آتش سلاح های خود مقررات مربوط به آتش بس را رعایت کنند. در این طرح بر اجرایی شدن مصوبات نشست برلین و پایبندی به اعلامیه قانون اساسی لیبی تاکید شده بود. در طرح رئیس جمهور مصر در خصوص لیبی همچنین آمده بود که بحران این کشور می بایست به دور از هرگونه مداخلات خارجی حل و فصل گردد.

با این حال، تحرکات قاهره برای انجام مداخلات نظامی که به فاصله اندکی از ارائه طرح آتش بس آغاز شده است، نشان از آن دارد که مصر نه تنها هیچ اعتقادی به تحقق راهکار سیاسی در لیبی ندارد بلکه از هیچ تلاشی نیز برای پیروزی خلیفه حفتر فرمانده شبه نظامیان شرق لیبی دریغ نمی کند.

یکی از علل و عوامل اصلی که موجب شده است تا قاهره گزینه نظامی برای ورود به تحولات لیبی را در دستور کار خود قرار دهد، به سلسله شکست های میدانی اخیر نیروهای تحت امرِ خلیفه حفتر باز می گردد. دولت قاهره به شدت از اینکه خلیفه حفتر در مقابل نیروهای دولت وفاق ملی لیبی متحمل شکست بگردد، نگران است؛ به ویژه اینکه نیروهای دولت وفاق ملی لیبی طی هفته های اخیر دستاوردهای راهبردی بسیاری را در نبرد با نیروهای حفتر محقق ساخته اند.

آخرین دستاورد استراتژیک نیروهای دولت وفاق ملی لیبی در شهر سِرت محقق شد؛ جایی که تحت اشغال نیروهای حفتر بود و پس از سلسله نبردهای گسترده و نفس گیر به کنترل نیروهای دولت وفاق ملی درآمد. این تحولات میدانی و تحقق دستاوردهای استراتژیک میدانی موجب شده است تا متحدان خلیفه حفتر از جمله مصر به منظور ممانعت از تحقق دستاوردهای بیشتر، از طرحِ مداخله نظامی مستقیم رونمایی کنند.

افزون بر آنچه که گفته شد، مصر از رهگذر طرح خود برای مداخله نظامی در لیبی به دنبال مقابله با ترکیه نیز هست. کشورهایی نظیر ایالات متحده آمریکا، عربستان و امارات به شدت از نقش آفرینی ترکیه در لیبی و حمایت آن از دولت وفاق ملی آزرده خاطر شده اند. درست به همین دلیل است که مصر با طرح خود در واقع تلاش می کند تا ضمن فرو نشاندن شدت و حدت پیشروی های نیروهای دولت وفاق ملی لیبی، ضربه مهلکی را نیز به رقیب منطقه ای خود یعنی ترکیه وارد سازد.

در همین حال، طرح نظامی مصر برای مداخله در لیبی از زاویه ای دیگر نیز قابل بررسی است. در همین ارتباط، برخی اخبار حاکی از آن هستند که طرح نظامی مصر در واقع توسط آمریکا و عربستان طراحی شده است. هدف اصلی از طراحی چنین طرحی در واقع افزایش قدرت چانه زنی حامیان خلیفه حفتر از جمله مصر، امارات، عربستان و آمریکا در مقابل دولت وفاق ملی و ترکیه است، چراکه قاهره به هیچ وجه نمی خواهد شکست خورده از میدان نبرد لیبی خارج گردد.

مقامات مصری خود نیک می دانند که تحولات میدانی در لیبی به نفع نیروهای حفتر و متحدان منطقه ای آن پیش نمی رود. درست به همین دلیل است که با هدف افزایش قدرت چانه زنی خود در عرصه سیاسی، به طرح نظامی متوسل شدند. آنها همچنین به خوبی می دانند که در صورت مداخله نظامی ممکن است این اقدام به ظهور و بروز درگیری هایی با ترکیه در صحنه لیبی منجر گردد. لذا این تحلیل وجود دارد که تصویب طرح مداخله نظامی در لیبی با هدف امتیازگیری سیاسی، صورت گرفته باشد.

افزون بر این نباید این نکته را نیز نادیده گرفت که در حال حاضر مذاکرات سد النهضه میان مصر و اتیوپی تقریباً فروپاشیده است و حداقل در شرایط فعلی قاهره امیدی به احیای این مذاکرات ندارد. این بدان معناست که امنیت آبی مصر با خطر جدی روبرو شده است. بنابراین، مقامات مصری خود به خوبی می دانند که نباید با ورود به یک نبرد نظامی در لیبی چالشی را به چالش های کنونی خود اضافه کنند. سران قاهره نیک می دانند که اگر امروز امنیت آبیِ آن ها با مخاطره جدی روبرو شده است، دخالت نظامی در لیبی می تواند امنیت ملی شان را نیز با خطر جدی روبرو سازد.

آنچه که واضح به نظر می رسد این است که ارتش مصر در حال حاضر توان بالایی برای انجام عملیات های برون سرزمینی ندارد. باید گفت که ارتش مصر ظرفیت محدودی برای مداخله نظامی در لیبی دارد و این ظرفیت محدود نمی تواند اهداف قاهره در لیبی را محقق سازد؛ مسأله ای که مقامات مصری نیز خود به آن واقف هستند. این را نیز باید اضافه کرد که در سایه شرایط اقتصادی کنونی در مصر و هزینه های هنگفتی که ممکن است دخالت نظامی در لیبی به این کشور تحمیل کند، طبیعی است که مقامات قاهره در توسل به گزینه نظامی به شدت تأمل کنند.

بر اساس تمامی آنچه که گفته شد، به نظر می رسد که دولت مصر تنها از دو طریق توان توسل به گزینه نظامی در لیبی را داشته باشد؛ اول اینکه به پشتیبانی هوایی از نیروهای تحت امر خلیفه حفتر بپردازد که هم اکنون نیز در همین زمینه در جنگ لیبی مشارکت دارد و دوم اینکه اقدام به تسلیح قبایل یمنی کند تا بدین وسیله این قبایل به نیابت از قاهره با نیروهای دولت وفاق ملی بجنگند.