معرفی پیاز عنصل و خواص درمانی آن - وبلاگ منصوری

به گزارش وبلاگ منصوری، گیاهی است چند ساله و دارای پیازی بزرگ و حجیم که قسمتی از پیاز آن در خاک و قسمتِ دیگر آن معمولاً خارج از خاک می باشد. برگ های پیاز عنصل پهن، دراز، با کناره های صاف و نوک تیز می باشند. ساقه مولدِ

نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Urginea Scilla Steinh، نام فرانسه Scille officinale و نام انگلیسی آن Medicinal squill می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پیازدشتی، پیازموش، پیازعنصل، اسقیل، اشقیل، عُنصل، بصل الفار، بصل الضل و پیازسیل نامیده شده است.

تیره گیاه:

لاله Liliaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است چند ساله و دارای پیازی بزرگ و حجیم که قسمتی از پیاز آن در خاک و قسمتِ دیگر آن معمولاً خارج از خاک می باشد. برگ های پیاز عنصل پهن، دراز، با کناره های صاف و نوک تیز می باشند. ساقه مولدِ گل از وسط پیاز خارج شده و گل های کوچک به رنگ های سفید یا سفید مایل به خاکستری به طور فشرده در طول محور گل قرار دارند و در قسمت انتهای آن به صورت خوشه دراز ظاهر می شوند. میوه اش پوشینه به رنگ قهوه ای زیتونی و دارای 3 خانه می باشد و در هر خانه 3 تا 4 دانه مدورِ تیره رنگ وجود دارد. ضمناً طول پیاز عنصل 8 تا 20 سانتی متر و قطر آن حدود 15 سانتی متر است و وزن آن هم در برخی موارد تا 3 کیلوگرم هم می رسد.

طبیعت پیازعنصل:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خیلی خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب سواحل دریاها بخصوص در سواحل مدیترانه، آفریقای شمالی و سیسیل انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در پیاز:

سه ماده به نام های سیلی پیکرین، سیلین و سیلی توکسین و غیره در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

پیازعنصل مرکب از فلس هایی است که قسمت خارجی آن غیرقابل استفاده می باشد به طوری که منحصراً قسمت وسطای آن به مصارف دارویی می رسد.

نحوه مصرف:

معمولاً پس از خارج کردن پیازعنصل از درون زمین، فلس های خارجی آن را بر می دارند و سپس بقیه را به صورت نوارهای باریک و دراز در می آورند تا با این عمل، قطعات نازک حاصل، به سهولت خشک شوند. برای خشک کردن آنها از اتو و یا از گرمای خورشید استفاده می نمایند. قطعات نازک و خشک شده پیاز عنصل را باید در محل عاری از رطوبت نگه داشت زیرا در غیر اینصورت جذب آب نموده به یکدیگر می چسبند. این نوارها، رنگ گلی یا مایل به زرد دارند. طول آنها 3 تا 6 و عرض آنها تا یک سانتی متر است. استفاده از آن برای خانم های باردار ممنوع و برای اشخاص گرم مزاج و افرادی که دارای ناراحتی کلیه و معده می باشند مضر است. معمولاً به حالت تازه قابلیت انعطاف دارند ولی پس از خشک شدن کامل، شنماینده می شوند. طعم آنها تند و تلخ ولی اصولاً فاقد بو می باشند. نوارهای آماده شده را تبدیل به فرآورده های گوناگونی نموده و به علت اینکه شدیداً سمّی می باشند باید با تجویز پزشک استفاده شوند.

خواص درمانی:

تقویت نماینده قلب، ادرارآور، ضد استسقای منشأ قلبی، خلط آور، دفع نماینده سنگ مثانه، مقوی حافظه، افزاینده بینایی، تمیز نماینده اخلاط سینه و خارج نماینده فضولات بدن می باشد. ضمناً برای خشونت سینه، دلپیچه، دردهای عصبی، آب آوردن بدن، صرع و امراض مغز (مالیخولیا، سردردهای مزمن و فراموشی)، نفس تنگی، سرفه های مقاوم، آسم، برونشیت، گوش درد، پرش اعضای بدن، یرقان و دردهای مفاصل هم مفید است. در استعمال خارجی برای جلوگیری از ریزش موها از آن استفاده می نمایند.

تذکر:

استفاده از آن برای خانم های باردار ممنوع و برای اشخاص گرم مزاج و افرادی که دارای ناراحتی کلیه و معده می باشند مضر است.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون